Bel Ağrısı Nedir? Nedenleri Nelerdir?

Bel Fıtığı Nedir?

Bel fıtığı, omurlar arasında bulunan diskin çekirdeğinin dışındaki halkayı yırtıp fıtıklaşmasıdır. Bel fıtıkları, şiddetine göre dört derecede evrelenebilir:

• Bombeleşme (Bulging): Diskin dış tabakasının dışa doğru şişmesi.
• Protrüzyon: Diskin çekirdeğinin dışa doğru itilmesi, fakat ligaman yırtılmamış.
• Ekstrüde: Diskin çekirdeği ligamanı yırtarak dışarı çıkmış.
• Sekestre: Diskin bir parçası omurilik kanalına düşmüş.

Bel Ağrısının Nedenleri

Bel ağrısının birçok potansiyel nedeni vardır. Bel fıtığı, bel ağrılarının yalnızca bir nedenidir. Diğer nedenler şunlardır:

• Kaslar ve Faset Eklemleri: Bel çevresindeki kasların ve faset eklemlerinin zorlanması.
• Sakroiliak Eklemler: Sakroiliak eklemlerdeki zorlanmalar.
• Karın İçi Organ Hastalıkları: Karın içi organların hastalıkları da bel ağrısı olarak hissedilebilir.

Bel Ağrısının Kaynağı

Bel omurgasında ağrı kaynağı sadece disk değil, aşağıdaki yapılar da bel ağrısına neden olabilir:

• Deri
• Sıkışmış sinir kökü
• Diskin dış lifleri
• Vertebral son plak
• Ligaman, bağ, zar ve kapsüller
• Kemik ve kıkırdak yapılar, eklem zarları
• Sinir kökü

Bel Ağrılarında Tanı Konulabilir Mi?

Bel ağrılarının %85'inde spesifik bir tanı konulamaz. Tanı konan vakalar ise şunlardır:

• Kompresyon kırığı: %4
• Ankilozan spondilit: %3
• Spondilolistesis: %3
• Malignite (kanser): %0.7
• Enfeksiyon: %0.01

En Sık Konan 10 Tanı

• Strain-sprain
• Miyofasyal ağrı sendromu/fibromiyalji
• Disk hernisi
• Faset sendromu
• Spinal kanal darlığı
• Spondilolizis/spondilolistesis
• Spondiloartropati (iltihaplı omurga romatizması)
• Fraktür (kırık)
• Enfeksiyon
• Tümör

Yaşa Göre Bel Ağrılarının Nedenleri

Yaşa göre bel ağrılarının nedenleri değişiklik gösterir:

• 20 Yaşına Kadar: Spondilolizis, Scheuermann hastalığı.
• 20-60 Yaş Arası: Disk patolojileri.
• 60 Yaş Üstü: Spinal kanal stenozu, kompresyon kırığı.

Bel Ağrılarının Gidişatı

Bel ağrılarının %50'si 1 hafta içinde düzelir. %90'a yakını 8 haftada iyileşir, ancak %7-10'u kronik bel ağrısına dönüşebilir.

Bel Ağrılarında Neler Önemlidir?

Bel ağrılarında bazı önemli belirtiler göz ardı edilemez. AHCPR (Agency for Health Care Policy and Research) akut bel ağrısı rehberinde kırmızı bayraklar belirtilmiştir. Bu semptomların varlığı, kesin tanısal çalışmaların yapılmasını gerektirir:

• Spinal Kırık İçin: Önemli travma, osteoporotik birinin ağır kaldırması veya düşmesi, uzun süre steroid kullanımı, 70 yaş üstü.
• Kanser veya Enfeksiyon İçin: Kanser öyküsü, açıklanamayan kilo kaybı, immünosupresyon, IV ilaç kullanımı, üriner enfeksiyon, istirahat ağrısı, ateş, 50 yaş üstü.
• Kauda Ekiuna Sendromu İçin: Mesane disfonksiyonu, barsak disfonksiyonu, eyer tarzı anestezi, total veya ilerleyici güç kaybı.

Bel Ağrılarında Ölümcül Tehlike

Akut zonklayıcı-yırtıcı bir bel ağrısında ani başlayan baş dönmesi genişleyen bir anevrizmayı akla getirebilir.

Yapısal Bozukluklar ve Semptomlar Arasındaki İlişki

Bel ağrılarında semptomlar, bulgular ve görüntülemedeki yapısal bozukluklar arasında her zaman direkt bir ilişki yoktur. Ancak kesin ilişkili olanlar şunlardır: Spondilolistesis, Scheuermann, kifoz, osteoporoz, ankilozan spondilit. Şüpheli ilişkili olanlar ise: Spondilolizis, retrolistesis, ileri lomber skolyoz, aşırı lordoz değişimleri.

Fizik Tedavi ve Rehabilitasyonun Yararları

Fizik tedavi ve rehabilitasyon bel ağrılı hastalar için genellikle ilk başvurulacak tedavi yöntemidir. Yararları şunlardır:

• Ağrının giderilmesi.
• Kondisyon kaybının önlenmesi.
• Nükslerin ve kronikleşmenin engellenmesi.
• En kısa zamanda işe ve günlük aktivitelere dönüş sağlanması.

İstirahatın Yararları ve Süresi

Yatak istirahatı intradiskal basıncı azaltır ve rahatlamaya yardımcı olur. Ancak, uzun süreli istirahat kas gücünü azaltabilir. Çalışmalar, 2 ve 7 günlük istirahat süreleri arasında fark bulunamadığını göstermektedir. Uzun süreli istirahatler kas gücünü zayıflatabilir, bu da işe dönüşte bel incinme ve nüks oranını artırabilir.

Egzersizlerin Yararları

Egzersizler belde esnekliğin artmasını, disklerin beslenmesini ve incinmiş dokuların iyileşmesini hızlandırır. Kardiyo-vasküler enduransın düzelmesi, bel ağrılarının daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir. Egzersizler, hastanın kişisel gereksinim ve kapasitesine göre düzenlenmelidir.

Bel ağrılarınız varsa, bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir. Uzun süreli veya şiddetli ağrılar, altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir.