Fibromiyalji sendromu (FMS) olarak da adlandırılan fibromiyalji, kronik yaygın ağrıya, sabah sertliği, baş ağrısı, irritabl bağırsak sendromu, hipermobilite sendromu , kronik yorgunluk, uyku bozukluğu, bilişsel bozulmalar ve depresif epizotlar gibi bir çok bulgunun eşlik ettiği, sebebi belli olmayan bir sendromdur.
En sık 25-55 yaş arası kadınları etkiler. Hastaların %85-90’ını kadınlar oluşturur.
Toplumda görülme oranı %3-6 arasında değişir.
Güçlü bir genetik yatkınlık vardır. Fibromiyaljisi olan hastaların 1. Derece yakınlarında da olma olasılığı, normal populasyona göre 8 kat daha fazladır.
Fibromiyalji hastalarında serotonin reseptörü, serotonin taşıyıcısında ve Dopamin D4 reseptörü kodlayan genlerde bazı bozulmalar olduğu saptanmıştır. Bu da stress yanıtını etkilemektedir. Sonuçta hastanın ağrı algısı bozulmaktadır.
Çevresel faktörler tetikleyici rol üstlenirler;
Enfeksiyonlar
(Parvo virüs, EBV ,Lyme hastalığı, Q Ateşi vb)
Fiziksel Travmalar
Duygusal Travmalar
Hormonal bozukluklar(Hipotroidi, Hashimato troiditi, İnsülin direnci)
İlaçlar ( Kortikosteroidlerin kesilmesi)
Ağrıya olan duyarlılığın artmasına yol açar. Serotonin, endorfin veya Substans P gibi maddelerin değişiklikleri uyku, mizaç ve ağrı değişiklikliklerine yol açar.
Ağrı algısı bozulmuştur, merkezi sinir sisteminde ağrıyakarşı aşırı reaksiyon vardır.
Ana bulgu yaygın ve kronik ağrıdır.
Çoğunlukla kronik yorgunluk da eşlik eder. Özellikle sabah yorgunluğu ön plandadır.
Yorgunlukla beraber uyku bozukluğu sıktır. Uyusalar bile hastalar dinlenemezler ve derin uyuyamazlar.
Gerilim tipi baş ağrısı, migren
Uyuşma ve karıncalanma şeklinde parestezik yakınmalar
Soğuğa hassasiyet, Reynaud fenomeni
Unutkanlık, konsantrasyon bozukluğu
Kuru göz, ilaç ve yiyeceklere karşı duyarlılık
Huzursuz bacak sendromu, temporomandibuler eklem disfonksiyonu
El ev ayaklardasabah şişlikler veya dolgunluk
Fibromiyaljide tetkikler başka bir hastalık olmadığını kanıtlamak için yapılırlar. Yapılan testlerin normal çıkması beklenir.
*Fibromiyalji standart bir tedavi ile tedavi edilemez. Mutlaka tedavi hastayaözel olarak planlanmalıdır. Bazen birkaç branşın bir arada değerlendirmesi gerekebilir.
*Hekim mutlaka pozitif ve empatik yaklaşımlı olmalıdır.
*Hasta eğitimi tedavinin başlangıç noktasıdır. Eğer hasta hastalığı konusunda yeterince aydınlatılmazsa doktor doktor gezecektir ve yine de tedavi olamayacaktır.
*ilaç tedavisi
--Kardiyovasküler Kondüsyon
--Kaplıca Tedavisi
--TENS; EMG Biofeedback
-- Bilişsel ve davranışsal tedavi
--Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri