⁠Egzersiz Tedavisi

⁠Egzersiz Tedavisi

Egzersiz Tedavisi

Egzersizler; duruşu düzeltir, kasları güçlendirir, esnekliği sağlar, dayanıklılığı ve aerobik kapasiteyi artırır. Egzersiz programı, fizik tedavi uzmanı tarafından hastanın ihtiyacına ve fonksiyon bozukluklarına göre özel olarak planlanır. Planlanan egzersizleri fizyoterapist, hastaya öğretir ve kendi gözetiminde hastanın bu egzersizleri doğru şekilde yapmasını sağlar. Egzersizlerin doğru olarak yapılması hem ağrılarının azalması hem de hastanın güvenliği için önemlidir. Egzersiz programı kişiye özel (bireysel) olmalı, fonksiyonu düzeltmeli ve hasta için güvenli olmalıdır. Egzersiz tedavisini, koruyucu egzersizler ve tedavi edici egzersizler olarak ikiye ayırabiliriz:

Koruyucu egzersiz:
Bireyin fiziksel fonksiyonunu korumak, sakatlanmaları önlemek, genel iyilik hali ve fitness sağlamak amacıyla kişiye özel olarak hazırlanan egzersiz programıdır.

Tedavi edici egzersiz:
Ağrıyı gidermek, kas güçsüzlüğü, eklem hareket kısıtlılığı, duruş bozukluğu, denge ve yürüyüş bozukluğu gibi fiziksel fonksiyon bozukluklarını tedavi etmeye yönelik uygulanan egzersizlerdir.

Egzersiz Tedavi Şekilleri Nelerdir?

Pilates Egzersizleriyle Tedavi:

Duruş bozuklukları tedavisinde, bel ağrılarında ve fibromiyaljide modifiye edilerek FTR egzersiz programı içinde uygulanır. Egzersizle birlikte nefesin koordinasyonuna, duruş ve gövdeyi güçlendirmeye odaklanır. Kasları güçlendirir, esneklik sağlar ve duruşu düzeltir. Pilateste uygulanan egzersizler; nefes egzersizleri, karın kaslarını güçlendirme ve stabilizasyon, sırt kaslarının güçlendirilmesi, kürek kemiği çevresi kasların mobilizasyonu ve güçlendirilmesi, gevşeme egzersizleri ve esneme egzersizleridir.

Günlük hayatta oturma ve ayakta durma sırasında alışkanlık haline getirilen duruş bozuklukları omurga çevresindeki kasları, bağları ve eklemleri zorlayarak ve bu kaslara yük bindirerek ağrıya yol açabilir. Pilates egzersizleriyle duruş bozuklukları düzeltilmeye çalışılır. Bel ve karın kasları güçlendirilerek bu bölge stabilize edilir.

Egzersiz güvenliği:
Bireyin egzersiz tedavisi programında egzersizler fizyoterapist gözetiminde veya bağımsız olarak da yapılsa güvenlik temel konulardan biridir.

Egzersiz Sırasında hastanın Güvenliğini Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı (FTR) tüm bu faktörleri dikkate alarak hasta için güvenli egzersiz programını planlar ve kendi gözetiminde egzersizleri yaptırırken bu faktörleri kontrol ederek hasta güvenliğini sağlar. Evde veya spor salonunda egzersiz yapan hastaların güvenliği için hastaya bu konuda eğitim vermek gerekir.

Egzersiz Tedavi Uygulamalarının Faydaları Nelerdir?

Egzersiz tedavi uygulamalarıyla birlikte fiziksel hareketlilik sağlanarak çok sayıda konuda fayda sağlanır. Kas gücü, kemik ve eklem kökenli hareket toleransınızın artmasında, buna bağlı yapıların dengeli olması ve stabilitenin sağlanmasında, azalan kas kuvvetinin yeniden kazanılmasında, eklem deformasyonlarının onarılması ve önlenmesinde başta olmak üzere tüm kas-iskelet sistemimiz için çeşitli faydaları bulunmaktadır.

Egzersiz tedavileri ile yaşanan hastalık durumu sonucunda ortaya çıkan kas-iskelet sistemi komplikasyonları ortadan kaldırılabilir veya mevcut kötü durumun kontrol altına alınarak hastanın hayat standardı belli bir seviyenin üzerinde tutulabilir.

Aynı zamanda egzersiz tedavi uygulamaları çoğu hastalığın doğrudan tedavisinde veya dolaylı olarak hastanın iyi hissettirilmesi sürecinde kullanılabilir. Bu gibi hastalık üzerine başlanan egzersiz uygulamalarında tedavi uygulamaları bazı hastalıklar için dönemsel olabileceği gibi bazı hastalıklarda ise ömür boyu sürdürülmesi önerilir. Örneğin boyun ve bel fıtığı gibi rahatsızlıklarda hastalığın belirli bir seviyede tutulması veya çeşitli ağrılı komplikasyonların önlenmesi adına egzersiz tedavi uygulamaları daima günlük bir şekilde devam ettirilmelidir.

Bazı hastalıklarda ise etkilenen bölgenin güçlendirilmesi ve bu güçlendirme üzerine hastanın eski sağlığına kavuşmasıyla egzersiz uygulamaları sonlandırılabilir veya daha az uygulanarak sürdürülebilirliği sağlanabilir. Örneğin herhangi bir eklem problemi yaşandığında, eklem bölgesini çevreleyen tüm bağ ve lif yapıları zarar görebilir veya ilgili bölgede sıvı birikimi gibi çeşitli problemli yakınmalar doğabilir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon çerçevesinde yapılan tedavi uygulamaları egzersiz tedavilerle desteklenir ve ilgili bölge gördüğü etkilere tepki verecek gücü ve toleransı kazandığında hastanın egzersiz tedavilerinin durdurulması veya azaltılması uzman doktorun yönlendirmeleri neticesiyle mümkün olabilir.

Egzersiz tedavileri yalnızca yaşanan hastalığın çözümüyle alakalı faydalar sağlamaz. Egzersiz tedavileri aynı zamanda farklı avantajlara da sahiptir. Birey bu tedavileri yalnızca tek bir bölge için yapıyor olsa dahi hareket etmek sağlığı için faydalı bir aktivitedir. Egzersiz tedavi uygulamalarında genelde tedavi programı hastanın problemini önlemeye yönelik oluşturulmaktadır ve bu da birbirine bağlı yapıların kuvvetlendirilmesinden geçer. Böylece birey problem yaşadığı bölge ve buna bağlı olarak tüm yapıların gelişmesi olanağı kazanır. Bu sayede de daha sağlıklı bir yaşam formunda yaşamını sürdürmesi mümkündür.

Egzersiz tedavileri aynı zamanda hareket sağladığı için hem bir kondisyon işlevi görecektir hem de düzenli egzersiz programı dahilinde çalışmak metabolizmanın daha hızlı çalışmasını sağlayacaktır. Bu durum da egzersiz tedavisinin eklemleri mobilize etmesi, kas, tendon ve fasya kontraktürlerini gevşetmesi, ambulasyon sağlaması, rijiditeyi azaltmasının yanısıra dolaşımı ve solunum kapasitesini de geliştirdiğinin bir kanıtıdır.