Vertigo genel olarak iç kulak hastalıkları, daha nadir olarak da beyin ve beyincikle ilgili rahatsızlıkların sonucu olarak ortaya çıkar. Genellikle İç kulaktaki denge organları vücudun dengesinin sağlanmasında önemli bir rol oynar. İşitme organları ile yan yana bulunan denge organları, labirent adı verilen 3 yarım daire kanalı ve iki keseden meydana gelir. Her iki kulakta da bu labirent yapısı mevcuttur. İleri ve geri hareket etme ve yer çekimi keseler tarafından, dönme ise yarım daire kanalları tarafından algılanır. Bu denge sistemi vücudun hareketini anlamamızı sağlar. Hareketsiz olarak durulduğunda ise her iki kulaktan da beyne eşit ve uyumlu duyumlar gelir. Vertigonun nedeni olarak görülebilecek iç kulaktaki ya da başka organlardaki bazı sorunlar bu mesajların gelmesini aksatabilir ve bu durumda hareketsiz olduğumuz halde etrafımızdaki her şey hareket ediyor gibi görünür. Bu baş dönmesi durumuna vertigo hastalığı adı verilir.
Vertigonun en önemli belirtisi baş dönmesidir. Bunun yanında;
Gözlerde anormal hareketler Bu belirtiler sonucu eğer doktor tarafından hastaya vertigo teşhisi konulursa aynı zamanda yeni tetkikler de gerekebilir, çünkü bu rahatsızlık başka bir organla da ilişkili olabilir. Vertigo belirtileri ile ilgili olarak kulak burun boğaz uzmanına gidildiğinde, işitme, ortak kulak ve denge testi gibi testler uygulanmalı; sonuçlara göre eğer sorun iç kulakla ilgiliyse gerekli tedaviye başlanmalı. Tedavide genel olarak vertigo rahatsızlığına neden olan asıl sebep bulunup yok edilmesi amaçlanır. Ancak eğer iç kulakla ilgili bir problem yoksa daha ayrıntılı testlerden geçilmeli ya da mutlaka MR çektirilmelidir. Sorun iç kulakla ilgili olmayabilir, belirtilerin beyin ve sinir sistemiyle olan ilişkisi araştırılmalı. Bu durumda da başka cerrahi önlemler alınabilir ya da daha uzun süreli bir tedavi gerekebilir.
Vertigo tedavisi için belli başlı üç yöntem vardır. Bunlardan ilki Vestibüler Rehabilitasyon’dur. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon bölümü vücudunuzdaki dengeyi neyin bozduğunu anlamaya ve çözmeye çalışır. Rahatsızlık ve şikayetler yok edilmeye ve semptomlar ortadan kaldırılmaya çalışılır. Eğer ciddi bir mide bulantısı sorunu varsa kusmayı önlemek için üç ya da beş günlük bir ilaç tedavisi de uygulanabilir. Sürekli atak geçiren hastalara kortizonlu vertigo ilaçları önerilebilir. Eğer kulak burun boğaz uzmanı herhangi bir sebep bulamadıysa ve sorun beyin ve sinir sistemiyle ilgiliyse cerrahi bir müdahale gerekebilir. Stres hayatımızda her türlü sorunun temel nedenidir. Vertigo için de tetikleyicidir. Her ne kadar zor olsa da bir şekilde üstesinden gelmek ve stresten uzak kalmaya çalışılmalıdır. Sağlıklı beslenmek ve bağışıklık sistemini koruyup güçlendirmek çok önemlidir. Yumurta, kuruyemiş ve süt gibi besinler yeterince alınmalıdır. Bunun yanında bol sıvı almak vücudun dengesini korumak ve vertigo rahatsızlığına yakalanmamak için gereklidir. Güneşlenmek, tuzu azaltmak ve ağır sporlardan ve ani hareketlerden kaçınmak da vertigodan korunmanızı sağlar. Spor hayatınızda mutlaka yer almalı, ancak çok ağır ve yorucu sporlardan kaçınılmalıdır.
Kulak içi kristallerinin yerinden oynaması en sık rastlanan vertigo nedenlerinden biridir. İç kulakta bulunan kalsiyum ve mineral kristalleri stres, yorgunluk ya da herhangi bir travmanın etkisiyle yerinden oynayabilir. Neler vertigoya yol açar;Eğer sol kulaktaki kristaller yerinden oynuyorsa o tarafa doğru dönüldüğünde, sağ kulaktaki kristaller yerinden oynuyorsa sağa dönüldüğünde yoğun bir baş dönmesi yaşanır.
On beş saniye gibi çok kısa sürse de bu baş dönmesi aşırı derecede rahatsız edicidir, hasta deprem olduğunu zannedebilir ya da öleceğini düşünebilir. Vertigo belirtileriyle birlikte hastaneye gelen bireye ilk olarak kulak burun boğaz uzmanı kristal testi uygular. Eğer hastanın baş dönme nedeni buysa manevra adlı tedavi uygulanır ve sorun tamamen ortadan kaldırılabilir.
İç kulaktaki sıvı vücudun dengesinin sağlanmasında çok önemli bir rol oynar. Bazen bu sıvının artması gibi bir durum da vertigoya neden olabilir. Kulakta yoğun bir çınlama ya da işitme kaybı yaşanıyorsa hastaya kulak burun boğaz uzmanının yönlendirmesiyle kısa süreli bir ilaç tedavisi uygulanır. Hasta bu tedaviye yanıt vermezse kortizonlu ilaçlara geçilir ve sorun bu şekilde çözülmeye çalışılır.
Diğer bir diğer neden de vücudun dışarıdan bir virüs kapması ve bu virüsün vücut dengesini bozmasıdır. Bu durumda baş dönmesi çok daha uzun sürebilir ve hastanın hastanede yatması gerekebilir. Hastanede uygulanan tedavi sonucu hastanın tamamen iyileşmesi için on beş gün gibi bir süre gerekebilir.